Oekraïense vluchtelingen bouwen aan een toekomst in Transferium

Transferium op de Vork is de tijdelijke opvanglocatie voor ongeveer 320 Oekraïense vluchtelingen.  In november jl. is de huur met vijf jaar verlengd omdat de situatie in de Oekraïne niet op korte termijn zal verbeteren. Vandaag de dag komen er nog steeds vluchtelingen naar Transferium, veelal mensen die eerst opgevangen waren in gastgezinnen, en mensen die in verband met gezinshereniging naar Nederland komen. Ook het aantal mannen dat eerst in Oekraïne heeft gevochten in het leger en nu een veilig onderkomen zoekt bij familie of vrienden, neemt toe.

Team

Ze vinden allemaal een plekje in Transferium, waar een team van gemotiveerde medewerkers er alles aan doet om hun verblijf te veraangenamen. Carine Allard is een van hen. Zij is locatiemanager en samen met facilitair manager Hugo zijn zij ‘het dynamische duo’ van Transferium. Zij zijn integraal verantwoordelijk voor de locatie, bewoners, het team en de netwerkpartners. Het team is initieel vraagbaak voor bewoners en blussen waar nodig de brandjes. “We zijn goed op elkaar ingespeeld, als hij de bad cop is die slecht nieuws moet brengen of ergens moet ingrijpen, dan ben ik de good cop. En een andere keer is het weer andersom.”  

Van noodopvang naar woonopvang

In het begin was de opvang echt noodopvang, mensen zaten met hele gezinnen in vrij kleine kamers en waren gericht op een vlotte terugkeer naar Oekraïne. Maar hoe langer de oorlog duurt, hoe meer mensen bezig zijn met een eventuele toekomst in Nederland. Al staan de meesten nog steeds met één been in hun vaderland en is er dagelijks contact met familie of vrienden die daar zijn achtergebleven.

Oksana

Zo iemand is Oksana. Samen met haar man, zoon van 17, dochter van 10 en dochter van 4 jaar oud woont ze in een van de kamers. Dicht op elkaar, met weinig privacy. Toch heeft ze het hier wel naar haar zin en is ze ‘happy’. In gebrekkig Engels vertelt ze dat haar kinderen steeds meer Vernederlandsen omdat ze op school zitten en vrienden krijgen. Haar jongste dochter heeft niet eens meer herinneringen aan Oekraïne, en kent opa en oma alleen van het facetimen. Dat doen ze elke dag, want Oksana’s ouders wonen nog steeds in Oekraïne, in het huis waar ze eerst allemaal woonden. “Heel groot, wel drie verdiepingen met een enorme keuken”, vertelt ze trots.  En nu slaapt ze met haar drie kinderen op dezelfde slaapkamer. Vooral die van 17 wil meer ruimte en pubert er flink op los. Met haar ouders gaat het redelijk goed, maar die vragen wel wanneer Oksana en haar gezin weer terugkomen. “Ik weet het niet, of ik terugga en wanneer. Maar ik weet ook niet of ik hier wil blijven.”

Carine vertelt dat dit een dilemma is waar veel bewoners mee dealen. “Hoe langer de oorlog duurt, hoe meer ze hier hun thuis vinden. Er wordt Nederlandse les gevolgd, de kinderen gaan naar scholen in de omgeving en driekwart van de bewoners heeft inmiddels werk gevonden. In de glas- en tuinbouw, de fabriek of in de bouw. Zo bouwen ze steeds meer een leven op.  Je ziet het aan de woonunits, sommige bewoners maken er al echt een eigen plekje van.”

Maria

Maria bijvoorbeeld, zij is een van de oudste inwoners van Transferium. Ze woont hier met haar zoon en heeft haar kamer aan de buitenkant versierd met allemaal bloempotjes met bloemen erin. Als ze even naar binnen loopt om een andere broek aan te trekken voor op de foto, komt ze naar buiten met handen vol bloemen, die ze uitdeelt aan haar onverwachte gasten.  Haar zoon werkt in een bloemenkas, en neemt elke dag verse bloemen voor zijn moeder mee. Maria spreekt geen woord Engels, maar kletst honderduit. “Met handen en voeten komt ze een heel eind hoor. Het is een ontzettend lief mens”, zegt Carine vertederd.

Feest

Een ander lief mens treffen we in een van de gezamenlijke huiskamers, waar een gezin aanwezig is met hun twee kinderen en oma die inwoont. Het ruikt er heerlijk: oma is ravioli’s en dumplings aan het maken, stuk voor stuk met de hand. Ze maakt ze voor het feest van aanstaande vrijdag, georganiseerd door de bewoners zelf, waar ze met elkaar eten en muziek maken. “Wij zijn ook allemaal uitgenodigd, omdat ze hun dankbaarheid willen tonen. Mooi toch”, zegt Carine. De kinderen oefenen dansjes en Oekraïense liedjes en treden dan op. De moeder van het gezin, Neranova, vertelt dat zij er helaas niet bij is: “Werken in de nachtdienst.” Ze werkt als productiemedewerker vlakbij Transferium. “Ideaal, 5 minuten op de fiets.” Maar het is niet het soort werk dat ze in Oekraïne deed, vertelt ze in behoorlijk goed Nederlands, vermengd met Engels. Ze hoopt een betere baan te krijgen zonder ploegendiensten. Zeker met haar dochter van 5 vindt ze het vervelend om er niet te zijn als die uit school komt. Gelukkig is het bij hun altijd een komen en gaan van vriendjes en vriendinnen van de kinderen. En oma is er altijd. Carine vertelt dat ook dat een probleem is wat de meesten ervaren: zij doen nu laaggeschoold of productiewerk terwijl ze in Oekraïne meestal een goede baan hadden. “Grootste probleem is natuurlijk de taal.  Maar laatst hadden we hier een banenmarkt waar bedrijven op zoek waren naar personeel, en de inwoners zelf op zoek konden naar ander of beter werk. Wanneer mensen besluiten om in Nederland te blijven dan zullen ze de taal echt wel gaan leren. Hard werken doen de meesten al. Die komen er wel, daar ben ik van overtuigd.”

Samenleving binnen de samenleving

Transferium is een samenleving binnen de samenleving. Met haar eigen regels, gewoontes, gebruiken en mensen die het leven leven van alledag. Met haar zes collega’s, de sociaal werkers van MET, Wonen Plus Welzijn en de mensen van Vluchtelingenwerk doet Carine elke dag haar best om mensen te helpen en te verbinden.  “Elke dag is er een. Soms is het een slechte dag, dan is er onrust vanwege ontwikkelingen in het thuisland, zijn er onderlinge conflicten omdat mensen hier op elkaars lip zitten, of houden mensen zich niet aan de afspraken. En er zijn dagen bij dat ik vervelend ben omdat iemand zijn zin niet krijgt. Maar met luisteren en begrip kom je een heel eind. Je moet nooit vergeten waar deze mensen vandaan komen en wat ze hebben meegemaakt. Niemand laat voor zijn lol alles achter om na een reis van vele uren in een land te belanden waar je de taal en gebruiken niet kent.  Om vervolgens met zijn vijven op één kamer te wonen. In Transferium doen we ons best om de mensen te helpen hun eigenwaarde weer terug te krijgen en ze een plek te laten vinden in de maatschappij. Of dat nu in Nederland is, of ooit weer in de Oekraïne.”  

Transferium zoekt handige types

Omdat de stroom van Oekraïense vluchtelingen nog steeds geen stop kent, is Transferium bezig met een uitbreiding op de locatie. De sporthal is verdeeld in 27 kamers, waar nieuwe mensen kunnen komen wonen, of bestaande bewoners een nieuwe plek vinden. “Zij krijgen voorrang bij de keuze. Zo kunnen jongeren een eigen plekje krijgen en grote gezinnen worden verdeeld over meerdere kamers.” Maar er moet nog wel het een en ander gebeuren en daar wordt uw hulp bij gevraagd. “Er liggen bouwpakketten klaar van de Ikea voor diverse meubels en bedden. Die moeten alleen even in elkaar worden gezet. Uiteraard worden de bewoners zelf gevraagd om te helpen maar we kunnen nog wel wat handige types gebruiken!”

Bent u ‘Ikea-handig’ en meerdere dagen beschikbaar van half tot eind juni? Dan wordt uw hulp enorm op prijs gesteld. “Ook mensen die het leuk vinden om de kamers in te richten en mensen met groen vingers worden van harte uitgenodigd. Wij zorgen voor genoeg eten en drinken en onze eeuwige dank!”

Meld u aan door te bellen naar 06-43469661 of mail naar transferium@dijkenwaard.nl.